Milenko Savanović podseća na stradanja srpskog naroda kroz istoriju, posebno se osvrćući na Prvi, Drugi svetski rat i 1990-e godine. Zajednički imenitelj svih ovih stradanja, kaže, išao je u pravcu da se Srbima ne dozvoli da se nađu zapadno od Drine.
Ministar rada i boračko-invalidske zaštite u Vladi Republike Srpske Milenko Savanović, kao predsednik Odbora Vlade RS za negovanje tradicije oslobodilačkih ratova, kaže da je 1990. godine teško razumeti ako se ne zagledamo u istorijska iskušenja kroz koje je srpski narod prošao. Kaže da su 1990-e godine posledica onoga što se do tada dešavalo.
Kaže da odiseja srpskog naroda počinje dolaskom Austrougarske na ove prostore, kada je BiH potpala pod ovu carevinu, a Srbija i CG dobijaju državnost.
- Ta razbijena očekivanja srpskog naroda u BiH su izneverena. Po aneksiji BiH od strane Austrougarske 1908. godine počinje etničko preseljenje srpskog stanovništva u BiH i popunjavanje BiH sa drugom veroispovesti iz carevine - podseća Savanović.
Podseća i da je 27. decembra 1915. godine u Doboju osnovan prvi logor u Evropi u koji je dovedeno 45.000 srpskih stanovnika od kojih je 15.000 ubijeno. Odiseja se nastavila, pa su srpski omladinci regrutovani u austrougarsku vojsku i slati da se bore protiv Srba u Srbiji.
1914. kreće Prvi svetski rat i posle uspeha na Ceru i Kolubari, jačaju i presije, i odiseja srpskog naroda počinje da doživljava tragičnu kulminaciju.
Foto: TV Pink
Po okončanju Prvog svetskog rata, ističe, doneta je odluka o stvaranju multinacionalne države Jugoslavije.
- Sa stanovišta ovog posmatranja, nerazumljivo je njeno formiranje, ali istoričari daju odgovor na ovo. Prva Kraljevina Jugoslavija nije funkcionisala kako se očekivalo i 1934. u Marselju je ubijen kralj Aleksandar, upravo od strane hrvatskih nacionalnista. 1941. dolaze fašizam, nacizam i najteži period za srpski narod, jer su njihovi eksponenti bili NDH. Tada nastaje najveća tragedija u istoriji srpskog naroda - ocenjuje Savanović.
U vreme NDH, kaže, bilo je 1042 stratišta za srpski narod.
- Ubijali su nas gde god su imali priliku - podseća Savanović. Kaže da je NDH bila alat davno osmišljene strategije od strane klerofašista koji su imali za cilj da Srba zapadno od Drine ne sme biti. Zajednički imenitelj svih ovih procesa koji su se dešavali u Prvom, Drugom svetskom ratu i tokom 1990-ih išao je, kaže, u baš u tom pravcu. 1991. i 1992. to se nije ni krilo: išlo se na to da se javno kaže da Srbi zapadno od Drine nemaju šta da traže.
Procenjuje se da je u Prvom i Drugom svetskom ratu u BiH, odnosno u prostoru koji je pokrivala NDH, stradalo milion Srba. 1945. dolazi do formiranje nove Jugoslavije, ustaška država se amnestira, ulazi u zajednicu Jugoslavija i istorijske činjenice o stradanjima Srba praktično postaju nedostupne javnosti, budući da se nisu ni plasirale.
- Mislili smo da je 1945. godine stavljena tačka na ubijanje, klanje i fašizam. Nažalost, bili smo u zabludi, jer su došle 1990. godine - kaže Savanović za emsiju „Pravac“.
Raspadom zajedničke države, srpski narod se našao pred iskušenjem, a pojavljuje se i muslimanski faktor u BiH koji je ojačao zahvaljujući demografskim procesima i međunarodnom mehanizmu.
Foto: TV Pink
- Oni izlaze sa zahtevom da se zapadno od Drine formira većinski muslimanska država i znate da je 06. aprila 1992. proglašena BiH - kaže Savanović.
Podseća da su Srbi 1948. godine činili 42,4 odsto stanovništva u BiH, a da su kolonizacije svesno i ciljano učinile da je Srba što je moguće manje.
- Mnogo je bilo stradanja u građanskom ratu, i uz težak četvorogodišnji rat mi smo našu teritoriju i naš narod odbranili i stvorili smo svoj okvir za život - Republiku Srpsku. Ona je verifikovana i međunarodnim sporazumom, ona je Republika koja ima svoje institucije koje funkcionišu i svako od nas ko živi u RS i Srbiji mora biti svestan činjenice da je Republika Srpska jedini institucionalni okvir u kojem leže ostaci ostataka srpskog naroda zapadno od Drine - kaže Savanović za Pink.
